అర్థనారీశ్వర తత్వం అంటే శరీరంలో సగభాగం పంచివ్వడం కాదు. భర్త తీరుని గమనిస్తూ అక్కడ ఎలా ఉండాలో గ్రహించి అలా నడుచుకోవడం. పంచభూత క్షేత్రాల్లో స్వామి, అమ్మవార్లను గమనిస్తే ఈ విషయం అర్థమవుతుంది. స్త్రీ... పురుషుడిని బట్టి మారుతుందని-భర్త స్వభావానికి ఆలోచనలకు అనుగుణంగా మారడమే అర్థనారీశ్వర తత్వం అని చెప్పుకోవచ్చంటారు పండితులు. పంచభూత లింగాలు కొలువైన క్షేత్రాల్లో అమ్మవారిని గమనిస్తే ఈ విషయం మనకు అర్థమవుతుంది. అంటే స్వామివారు ఉగ్రరూపంలో ఉంటే అమ్మవారు శాంత స్వరూపిణిగా కనిపిస్తారు...స్వామివారు శాంతంగా కొలువైన చోట అమ్మవారు ఉగ్రరూపంలో కనిపిస్తారు.

అర్థ నారీశ్వర స్తోత్రమ్

చాంపేయ గౌరార్థ శరీరకాయై- కర్పూర గౌరార్థ శరీరకాయ
ధమిల్ల కాయైచ జటాధరాయ- నమశ్శివాయై చ నమశ్శివాయ

కస్తూరికా కుంకుమ చర్చితాయై-చితారజః పుంజ విచర్చితాయ
కృత స్మరాయై వికృత స్మరాయ-నమశ్శివాయై చ నమశ్శివాయ

ఝణత్క్వణత్కంకణ నూపురాయై-పాదాబ్జ రాజత్ఫణి నూపురాయ
హేమాంగదాయై భుజగాంగదాయ-నమశ్శివాయై చ నమశ్శివాయ

విశాల నీలోత్పల లోచనాయై-వికాసి పంకేరుహ లోచనాయ
సమేక్షణాయై విషమేక్షణాయ-నమశ్శివాయై చ నమశ్శివాయ

మందార మాలా కవితాలకాయై-కపాల మాలాంకిత కంథరాయ
దివ్యాంబరాయై చ దిగంబరాయై-నమశ్శివాయై చ నమశ్శివాయ

అంభోధర శ్యామల కుంతలాయై-తటిత్రభా తామ్ర జటధరాయ
నిరీశ్వరాయై నిఖిలేశ్వరాయ-నమశ్శివాయై చ నమశ్శివాయ

ప్రపంచ సృష్ట్యున్ముఖ లాస్యకాయై-సమస్త సంహారక తాండవాయ
జగజ్జనన్యై జగదేక పిత్రే-నమశ్శివాయై చ నమశ్శివాయ

ప్రదీప్త రత్నోజ్జ్వల కుండలాయై-స్ఫురన్మహా పన్నగ భూషణాయ
శివాన్వితాయై చ శివాన్వితాయ-నమశ్శివాయై చ నమశ్శివాయ

ఏతత్పఠే దష్టక నిష్టదం యో-భక్త్వా స మాన్యోభువి దీర్ఘ జీవీ
ప్రాప్నోతి సౌభాగ్య మనంతకాలం-భూయాత్సదా చాన్య సమస్త సిద్ధిః